Burgers van Europa,

Het is niet slechts in naam van onze gedeelde geschiedenis en waarden dat ik de vrijheid neem me rechtstreeks tot u te wenden, maar vooral omdat hiervoor een dringende reden bestaat. Over enkele weken zullen de Europese verkiezingen beslissend zijn voor de toekomst van ons continent.

Nooit eerder sinds de Tweede Wereldoorlog is Europa zo noodzakelijk geweest. En toch was Europa nog nooit zo in gevaar.

De Brexit is hiervan het symbool. Symbool van de crisis in Europa, dat er niet in is geslaagd goed te reageren op de behoefte aan bescherming van de volken tegen de grote schokken in de wereld van vandaag. De Brexit staat ook symbool voor de Europese valstrik. Het al dan niet deel uitmaken van de Europese Unie is niet de valstrik, maar de leugens en de onverantwoordelijkheid die haar te gronde kunnen richten. Wie heeft de Britten de waarheid verteld over hun toekomst na de Brexit? Wie heeft met hen gesproken over het verliezen van toegang tot de Europese markt? Wie heeft het over het risico voor de vrede in Ierland gehad, als de voormalige grenzen weer worden hersteld? Het nationalistische isolationisme heeft niets te bieden; het is een afwijzing zonder alternatief. En deze valstrik is een dreiging voor geheel Europa: ondersteund door onjuiste informatie beloven profiteurs van de woede werkelijk van alles en nog wat.

Tegenover deze manipulaties moeten wij standhouden. Trots en helder van geest. Laten we eerst eens zeggen wat Europa is. Het is een historisch succes: de verzoening van een verwoest continent, met ongeëvenaarde plannen voor vrede, voorspoed en vrijheid. Laten we dat nooit vergeten. En deze plannen beschermen ons ook vandaag de dag nog: welk land kan er nu in zijn eentje opboksen tegen de agressieve strategieën van de grootmachten? Wie kan pretenderen soeverein te zijn, alleen tegenover de techreuzen? Hou zouden we de crises van het financiële kapitalisme kunnen weerstaan zonder de euro, die de gehele Unie sterk maakt? Europa, dat is ook de duizenden alledaagse projecten die het aanzicht van onze regio's hebben veranderd, een school die is gerenoveerd, een weg die is aangelegd, het snelle internet dat er eindelijk aan komt. Deze strijd vereist een voortdurend commitment, want zowel Europa als de vrede zijn nooit gewonnen. In naam van Frankrijk lever ik deze strijd onophoudelijk, om Europa vooruitgang te laten boeken en het model ervan te verdedigen. Wij hebben aangetoond dat wat men onbereikbaar noemde, te weten het creëren van een Europese defensie en het beschermen van sociale rechten, mogelijk was.

Maar er moet meer gebeuren en het moet sneller. Er is namelijk nog een valstrik, die van status-quo en berusting. Geconfronteerd met de grote schokken in de wereld zeggen de burgers ons regelmatig: ‘Waar is Europa? Wat doet Europa?’ In hun ogen is het een zielloze markt geworden. Europa is echter niet slechts een markt, het is een project. Een markt is nuttig, maar moet ons niet de noodzaak laten vergeten van grenzen die beschermen en waarden die verbinden. De nationalisten vergissen zich als ze pretenderen onze identiteit te verdedigen door zich terug te trekken uit Europa; want het is de Europese beschaving die ons verbindt, ons bevrijdt en ons beschermt. Degenen die niets willen veranderen, vergissen zich echter ook, want die negeren de angsten van onze volken, de twijfels die onze democratieën ondermijnen. Wij bevinden ons op een voor ons continent beslissend moment; een moment waarop we collectief de vormen van onze beschaving in een politiek, cultureel veranderende wereld opnieuw moeten uitvinden. Dit is het moment van de Vernieuwing van Europa. Daarom stel ik u voor de verlokkingen van het ons isoleren en verdelen te weerstaan en samen te bouwen aan deze Vernieuwing rond drie ambities: vrijheid, bescherming en vooruitgang.
 

Onze vrijheid verdedigen

Het Europese model berust op de vrijheid van de mens, de verscheidenheid van meningen en de scheppende kracht. Onze belangrijkste vrijheid is de democratie, de vrijheid om onze leiders te kiezen, terwijl bij elke stemming buitenlandse mogendheden onze stemmen trachten te beïnvloeden. Ik stel voor een Europees Agentschap ter bescherming van de democratieën op te richten, dat Europese deskundigen ter beschikking stelt aan alle lidstaten om hun verkiezingen te beschermen tegen cyberaanvallen en manipulaties. In deze geest van onafhankelijkheid past ook een verbod op financiering van Europese politieke partijen door buitenlandse mogendheden. Via Europese regelgeving moeten we alle haatdragende en gewelddadige uitlatingen van het internet bannen, want respect voor het individu is het fundament van een menswaardige beschaving.
 

Ons continent beschermen

De Europese Unie, die is gestoeld op interne verzoening, is de mondiale realiteit uit het oog verloren. Geen enkele gemeenschap kan echter een gevoel van saamhorigheid scheppen, als ze haar eigen grenzen niet bewaakt. Grenzen stellen is het veiligstellen van de vrijheid. Daarom moeten we de Schengenruimte grondig herzien: iedereen die daarvan deel uit wil maken, dient te voldoen aan verplichtingen inzake verantwoordelijkheid (strikte grenscontroles) en solidariteit (één asielbeleid, met gelijke regels voor opvang en afwijzing). Een gemeenschappelijke grenspolitie en een Europees asielagentschap, strikte controleverplichtingen, een Europese solidariteit waaraan alle landen bijdragen, onder toezicht van een Europese raad voor interne veiligheid: ten aanzien van de migratiestromen geloof ik in een Europa dat zowel zijn waarden als zijn grenzen bewaakt.

Op het gebied van defensie moeten dezelfde eisen worden gesteld. Sinds twee jaar is belangrijke voortgang geboekt, maar we moeten een duidelijke koers aangeven: er zal een defensie- en veiligheidsverdrag moeten komen waarin onze essentiële verplichtingen worden vastgelegd, in overleg met de NAVO en onze Europese bondgenoten: verhoging van de defensie-uitgaven, operationalisering van de clausule voor een gemeenschappelijk defensie en ter voorbereiding van onze gemeenschappelijk te nemen besluiten een Europese veiligheidsraad, waarbij het Verenigd Koninkrijk wordt betrokken.

Onze grenzen moeten ook voor eerlijke concurrentie zorgen. Welke mogendheid in de wereld is bereid zaken te blijven doen met diegenen die alle regels aan hun laars lappen? Wij kunnen dat niet zwijgend ondergaan. We zullen ons concurrentiebeleid moeten hervormen, ons handelsbeleid herzien: sancties opleggen aan of verbieden van bedrijven die afbreuk doen aan onze strategische belangen en onze basiswaarden, zoals milieunormen, gegevensbescherming en eerlijke belastingbetaling; en gaan staan voor een Europees voorkeursrecht inzake strategische industrieën en overheidsopdrachten, in navolging van onze Amerikaanse en Chinese concurrenten.
 

Onze vooruitgangsgedachte hervinden

Europa is geen tweederangs mogendheid. Heel Europa vormt een voorhoede: het heeft altijd de normen van de vooruitgang weten te bepalen. Daartoe dient het meer te streven naar convergentie dan naar concurrentie: Europa, waar de sociale zekerheid is ontstaan, dient voor elke werknemer, van oost tot west en van noord tot zuid, een sociaal vangnet in te voeren dat gelijke beloning op dezelfde werkplek garandeert en een Europees minimumloon dat is afgestemd op elk land en jaarlijks collectief wordt vastgesteld.

De vooruitgangsgedachte weer opvatten, betekent ook voorop lopen bij het milieudebat. Kunnen wij straks onze kinderen nog recht in de ogen kijken, als we niet ook onze klimaatschuld inlossen? De Europese Unie moet zijn ambities vaststellen – koolstofvrij in 2050, halvering van de pesticiden in 2025 – en het beleid afstemmen op deze eisen: een Europese klimaatbank om de ecologische transitie te financieren; een Europese gezondheidsautoriteit om onze voedselveiligheid te versterken; een onafhankelijke wetenschappelijke toetsing van stoffen die gevaarlijk zijn voor gezondheid en milieu om de lobbydreiging tegen te gaan, enz. Dit belang dient al onze acties richting te geven: van de Centrale bank tot de Europese Commissie, van de Europese begroting tot het investeringsplan voor Europa, bij al onze instellingen moet het klimaat hoog op de agenda staan.

Vooruitgang en vrijheid, dat is kunnen leven van je werk: Europa moet anticiperen om werkgelegenheid te kunnen scheppen. Om die reden moet het niet alleen de techreuzen reguleren door te zorgen voor Europese supervisie op grote platforms (versnelde sanctieprocedure voor overtreding van concurrentieregels, transparantie van hun algoritmes, enz.) maar ook innovatie financieren door de nieuwe Europese innovatieraad een budget toe te wijzen dat vergelijkbaar is met dat van de Verenigde Staten, om het voortouw te nemen met betrekking tot nieuwe doorslaggevende technologische ontwikkelingen als kunstmatige intelligentie.

Een Europa dat meedenkt over de toekomst van de wereld moet gericht zijn op Afrika, waarmee daartoe een pact dient te worden gesloten. Door zich in te zetten voor een gemeenschappelijke toekomst, door ondersteuning van de ontwikkeling van dat continent op ambitieuze en niet defensieve wijze: investeringen, universitaire samenwerking, onderwijs voor meisjes, enz.

 

Vrijheid, bescherming, vooruitgang. Op deze pijlers wordt de Vernieuwing van Europa gebouwd. Wij mogen nationalisten zonder oplossingen geen misbruik laten maken van de woede van de volken. Wij mogen geen slaapwandelaars zijn in een ingedut Europa. Wij mogen niet blijven hangen in traditionalisme en bezweringen. Het Europese humanisme eist van ons dat we in actie komen. En overal willen de burgers graag een bijdrage leven aan de verandering. Laten we daarom vóór het einde van het jaar samen met vertegenwoordigers van de Europese instellingen en de landen een Conferentie voor Europa beleggen om alle veranderingen die noodzakelijk zijn voor onze beleidsplannen te bespreken, waar niets taboe is, zelfs niet herziening van de verdragen. Deze conferentie moet gebruikmaken van burgerraadpleging, en ook academici, sociale partners, vertegenwoordigers van godsdiensten en andere geestelijke stromingen moeten worden gehoord. Tijdens de conferentie zal een stappenplan worden vastgesteld voor de Europese Unie om deze hoge prioriteiten te vertalen in concrete acties. We zullen het oneens zijn, maar wat is nu beter, een vastgeroest Europa of een Europa dat zich ontwikkelt – al is het soms in een verschillend tempo –, terwijl het ontvankelijk blijft voor ieders mening?

In dit Europa zullen de volken hun lot weer werkelijk in handen hebben; in dit Europa heeft ook het Verenigd Koninkrijk een rol te spelen, daarvan ben ik overtuigd.

Burgers van Europa, de impasse van de Brexit is een les voor ons allen. Laten we ons uit deze valstrik bevrijden, laten we betekenis geven aan de komende verkiezen en aan ons project. Het is aan u om te beslissen of Europa en de vooruitgangswaarden die het in zich draagt, meer moeten zijn dan een voetnoot in de geschiedenis. Dat is de keuze die ik aan u voorleg, om samen de weg te bereiden naar de Vernieuwing van Europa.

Emmanuel Macron